Handige tips om veilig te tillen

Er kunnen zich situaties voordoen waarin je je dierbare moet tillen om hem of haar te helpen van het bed naar een stoel, rolstoel of commode te gaan, of om hem of haar in het bed te verschuiven. 

Het is belangrijk om bij het tillen te zorgen dat je zowel je dierbare als jezelf geen letsel toebrengt. Voor verzorgers is een rugverrekking de meest voorkomende blessure. Als je je rug bezeerd, kost het tijd om te genezen en verminder je het vermogen om voor je dierbare te zorgen. Voor de persoon die wordt verplaatst, kunnen problemen ontstaan zoals huidscheuren, wonden, gewrichtsletsels of zelfs vallen als het tillen niet goed wordt uitgevoerd.

Voordat je begint met tillen, controleer altijd of het gebied veilig en vrij is en of je voldoende bewegingsruimte hebt. Zorg ervoor dat je alles wat je nodig hebt bij de hand hebt om de verplaatsing zo soepel en veilig mogelijk te laten verlopen. Er zijn verschillende hulpmiddelen beschikbaar om je te helpen bij het verplaatsen of optillen en om het proces veiliger te maken, zoals:

• Een sta-opstoel, ook wel een relaxfauteuil genoemd, kan mensen helpen om zelfstandig te gaan staan.
• Een actieve opstahulp is handig voor iemand die redelijk zelfstandig kan opstaan maar hulp nodig heeft bij het verplaatsen, en houdt ze in balans zodra ze staan.
• Een draai- en transferplatform kan worden gebruikt voor iemand die redelijk goed kan staan maar hulp nodig heeft bij het verplaatsen tussen bedden en stoelen of commodes.
• Rolstoelen zijn niet alleen voor mensen die niet kunnen lopen, ze kunnen nuttig zijn als iemand snel moe wordt of niet ver kan lopen.
• Glijzeilen zijn een goedkope en handige manier om iemand weer omhoog te helpen in een bed.
• Een verstelbaar ziekenhuisbed is aan te raden als iemand persoonlijke verzorging en langdurige bedrust nodig heeft.
• Een bedheffer, ook wel papegaai genoemd, boven een bed kan helpen om zelfstandig in een bed te gaan zitten of omhoog te gaan, als de persoon genoeg kracht in het bovenlichaam heeft.
• Een elektrische tillift kan worden gebruikt om een zeer immobiel of bedgebonden persoon van en naar bedden, stoelen, douches en baden of zelfs van de vloer te verplaatsen in geval van nood.

‍

Hoe te tillen:

• Houd je voeten stabiel, plat en op schouderbreedte uit elkaar.
• Buig je knieën en houd je rug recht - denk aan de techniek van bodybuilders bij het tillen!
• Houd het gewicht zo dicht mogelijk bij je lichaam (dit helpt bij het zwaartepunt en de stabiliteit).
• Probeer zoveel mogelijk van het gewicht met je benen te tillen om blessures te voorkomen.
• Til in een vloeiende beweging en vermijd onnodige bewegingen - als het niet soepel gaat, forceer het dan niet (het moet beheersbaar zijn en niet moeilijk!)
• Houd het tillen laag - vermijd tillen boven je schouderhoogte.
• Neem de tijd, tel bij het tillen, en til met een 'voorbereide en rustige beweging'. Dit helpt je om het tillen te coördineren met anderen, om het momentum voor te bereiden en het houdt je dierbare op de hoogte.
• Til op vanuit de heupen of zo dicht mogelijk bij het lichaam voor veiligheid en om controle over je beweging te houden.
• Zorg ervoor dat je dierbare pantoffels of gripsokken draagt als hij of zij in een staande positie wordt geholpen. Pas op voor de combinatie van compressiekousen en vloeren zonder vloerbedekking, dit kan dodelijk zijn.
• Niet alle apparaten, bewegingen of liften kunnen met één persoon worden uitgevoerd, vraag om hulp indien nodig, tillen kan een teaminspanning vereisen. 
• Til iemand NIET van onder de armen op - dit kan pijnlijk zijn en letsel veroorzaken.
• Sleep mensen NIET omhoog in een bed op zonder hulpmiddelen te gebruiken, want dit kan gemakkelijk letsel veroorzaken bij alle betrokkenen.

‍

Afhankelijk van waar je woont, kan jouw lokale gemeente verplicht zijn om mantelzorgers te beschermen tegen schade en gezondheidsrisico's. Ze kunnen ook mogelijk apparatuur aanbieden, zoals een tillift, rolstoel, bed of glijzeilen. Kijk op de website van jouw lokale gemeente voor meer informatie, of vraag advies aan jouw zorgteam. Als je zelf apparatuur koopt, is het belangrijk om het zorgteam bij je beslissingen te betrekken en ervoor te zorgen dat je betrouwbare apparatuur koopt van een betrouwbare leverancier.